Artırılmış Gerçeklik (AR) Nedir?

Bir tarafta sınırları olmayan sanal dünya, diğer tarafta sınırları kendimizin belirlediği gerçek dünya. Bu iki dünya arasındaki çizgiyi ortadan kaldırdığınızı hayal edin. Günümüzün popüler teknolojileri arasında olan artırılmış gerçeklik, işte bu çizgiyi silen bir silgi diyebiliriz. Bulunduğunuz alana sanal dünyayı getiren, size bu dünya ile etkileşime geçebilme imkanı tanıyan bu teknoloji aslında pek de yeni sayılmaz. Dinozorlarla yürüyüşe çıkabilme, atomun yapısını masanızın üstüne getirebilme, arabanızın üstüne tuttuğunuz telefonla size hangi parçayı nereye bağlamanızı gösterebilme gibi yetkinlikleri yeni kazandı ve heyecan verici bir hızla gelişiyor diyebiliriz. Bu arada, adını sıklıkla sanal gerçeklik ile beraber duysak da iki teknoloji birbirinden farklıdır.

Şimdi hazırlanın derine dalıyoruz, çoğu sektöre çoktan entegre olmuş olan artırılmış gerçekliğin ne olduğunu ilham verici detaylarla inceleyeceğiz.

Gerçeklik Ne Zaman Artırıldı?

Çoğu harika teknoloji gibi artırılmış gerçeklik de askeri teknoloji olarak ortaya çıkmıştır. İngilizce adı augmented reality olan bu teknoloji, ilk olarak savaş pilotlarının karşılarındaki ekranlarda ve piyadelerin kasklarına yerleşik gözlüklerde kullanıldı. 1999 yılında gerçekleştirilmiş olan SiGGRAPH etkinliğinde ise ilk içerik örneklerini görüyoruz. Daha sonrasında Sony’nin dokunuşu ile 2007 yılında, PlayStation 3 için, AR (artırılmış gerçeklik) tabanlı Eye of Judgement isimli oyununu çıkarmasıyla iyice dikkat çekiyor.

Beklenen oluyor ve 2009 senesinde Adobe Flash ortamına giriş yapan AR, çok daha geniş kitlelere ulaşıyor. Kısaca bu gelişmeleri takip ettikten sonra artırılmış gerçeklik tek başına ele alınarak geliştirilen bir teknoloji haline geldi ve bu teknolojiye özel uygulamalar oluşturulmaya başlandı. Şu anda neredeyse hepimizin duyduğu Pokemon Go gibi oyunlarla, Instagram/Snapchat filtreleriyle olduğu gibi birçok profesyonel endüstride de hayatımızın bir parçası haline gelmektedir.

Bence, öncelikle gelişmiş ülkelerdeki nüfusun önemli bir kısmı ve nihayetinde tüm ülkeler, neredeyse günde üç öğün yemek yemek gibi her gün AR deneyimleri yaşayacak. Bu teknoloji sizin bir parçanız olacak.

-Tim Cook, Apple CEO

Şimdi Neler Oluyor? Yeni Dünyaya Hoş Geldiniz!

Artırılmış gerçeklik aşağıda da bahsedeceğimiz birçok alanda bizlerle beraber. Üstelik ek bir donanıma da gerek kalmadan cep telefonunuz, tabletiniz ile de ileri seviyede deneyimler yaşayabiliyorsunuz. Evet, artırılmış gerçekliğe özel gözlüklerle (Microsoft HoloLens gibi) en üst noktada bu teknolojiyi yaşasanız da akıllı telefonlarımız da bize eşsiz AR deneyimler sunuyor. Telefonunuzu çıkarın, uygulamayı çalıştırın ve artık evinize yerleştireceğiniz mobilyalar, bir tırtılın kelebek oluşu, organlarımızın yapısı hatta aracınızı park ettiğiniz yere size eşlik eden yol çizgileri gerçek gibi karşınızda!

Artık sahip olduğumuz birçok cihaz artırılmış gerçeklik teknolojisini desteklemektedir. Bunun yanında Google artık aramalarda AR desteğini sunuyor. Yani siz bir ürün veya bir hayvan arattınız, Google size “3 Boyutlu Görüntüle” seçeneği sunuyor, böylece aramanız somutlaşarak karşınızda beliriyor; ayakkabıyı detaylı görebiliyor veya karşınızda hareket eden aslanı inceleyebiliyorsunuz. Apple, Microsoft, Google ve Facebook gibi şirketlerin bu teknoloji için ciddi bir şekilde kolları sıvadığını da düşünürsek büyük yeniliklerin bizi beklediğini öngörebiliriz.

Peki, Artırılmış Gerçeklik Neden Gerekli?

Uzun bir tarihçede adım adım işlenmiş olan ve günümüzde de üzerinde oldukça durularak geliştirilen bu teknoloji, bunca çabaya karşılık bize ne sunuyor? Tabiri caizse, attığı taş ürküttüğü kurbağaya değiyor mu? Bunu der demez görüyoruz ki anatomisini incelemek için bir kurbağayı kullanmak hem zaman hem ekonomik olarak maliyetli iken artırılmış gerçeklik bunu bize hiçbir canlıya zarar vermeden, maliyetten uzak bir şekilde sunuyor. Kurbağayı masamızın üstüne getiriyor ve en ince ayrıntısına kadar incelememize imkan tanıyor.

Hayatımızın neredeyse her alanında, özellikle bulunduğumuz sektörlerde zaman ve ekonomi bizim için oldukça önemlidir. Bununla beraber, bu değerli şeyleri sunduğumuz şeylerin karşılığında edindiklerimiz de bir o kadar önem arz etmektedir. İşte bu noktada sanal dünya dilediğimiz deneyimi, dilediğimiz etkileşim ile bize sunuyor. Artırılmış gerçeklik ise bu deneyim ve etkileşimi gerçek dünyaya getiriyor! Biliyoruz ki, herhangi bir şeyi “gerçek hayatta” yapmak maliyetli, riskli veya yetersiz olabilmekte. Örneğin tıp eğitiminde kadavra büyük bir sorun olabilmekte, aynı zamanda sürekli temin edilmesi zor olabilir. Öğrenciler kadavraya dokunmadan önce veya dokunduktan sonra artırılmış gerçeklik ile bunun gerçekçi bir simülasyonunu istediği tekrarda yaparak eğitimini pekiştirebilir. Ya da bir fabrikada personeller ellerindeki mobil cihazı iş alanlarına tutarak ne yapması gerektiğini etkileşimli bir şekilde görebilir, üretim verimliliği böylece artabilir.

Bu tür örnekleri çokça uzatabiliriz, artırılmış gerçekliğin kullanıldığı/kullanılabilir olduğu bazı alanları şöyle sıralayabiliriz:

• Eğitim
• Kurumsal Eğitim
• Savunma Sanayii / Askeri
• Eğlence (Oyun, organizasyon)
• Fabrika / İşyeri
• Mimarlık
• Arkeoloji
• Kentsel Tasarım ve Planlama
• Ticaret (elektronik veya fiziksel)
• Görsel sanat
• Acil durum yönetimi / arama ve kurtarma
• Sigortacılık
• Sosyal etkileşim
• Turizm ve gezi
• Müzik
• Çeviri

Özetle AR

Birçok alanda halihazırda kullanılan ve gittikçe kullanım alanı genişleyen artırılmış gerçeklik teknolojisi, uzun bir tarih yolculuğundan bugüne kadar gelerek bizlere sanal ve gerçek dünya arasındaki birleşimi sağlamaktadır. Bilgisayar ortamında oluşturulmuş içerikleri, bulunduğumuz alana sanki oradaymış hissi ile bizimle buluşturuyor. Üstelik bu buluşma sırasında bu içeriklerle etkileşime girebiliyoruz, onlara müdahale edebiliyoruz; öğreniyoruz, eğleniyoruz, görüyoruz, yaşıyoruz… Eğitim, askeri, eğlence ve kurumsal alanlarında inanılmaz deneyimler sunmakla beraber bizleri birçok maliyetten kurtarıyor ve en değerlimiz olan zamandan tasarruf etmemizi sağlıyor. Çok geçmeden tamamen iç içe olacağımız öngörülen bu teknoloji şimdiden bizleri şaşırtmaya devam ediyor.

Biz de sizlere çoğumuz tarafından bilinen bir sır verelim:

Bu, daha başlangıç!